Ronkin - Siêu Hình Học Đạo Phật Ban Đầu (03)

SIÊU HÌNH HỌC ĐẠO PHẬT BAN ĐẦU

Sự Hình Thành Một Truyền Thống Triết Học

Noa Ronkin

(←...tiếptheo)

 

 

NHỮNG GÌ ĐỨC PHẬT ĐÃ GIẢNG DẠY VÀ TƯ TƯỞNG ABHIDHAMMA

Từ Dhamma đến những dhamma

2.1

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LÝ THUYẾT DHAMMA

 

Văn học hàn lâm về lịch sử của thuật ngữ dhamma trong tư tưởng đạo Phật thì khá phong phú và tập trung trên sự hàm hồ của từ ngữ do nó bao trùm một phạm vi rộng của những ý nghĩa. Trong những nghĩa này gồm giảng dạy đạo Phật trong tổng quát, bất kỳ học thuyết nào vốn tạo phần của giảng dạy đó, một yếu tố của kinh nghiệm, nguyên lý, hiện tượng, bản chất, đối tượng tâm lý, ý tưởng và những sự vật việc khác.[1] A.K. Warder đã cho thấy rằng cách Nikāya dùng từ ngữ dhamma (trong cả số ít và số nhiều) thì hàm hồ và nhiều nghĩa, và rằng chiều hữu thể học gán cho nó thì hoàn toàn không rõ ràng. Ông cho thấy rằng 

Ronkin - Siêu Hình Học Đạo Phật Ban Đầu (02)

SIÊU HÌNH HỌC ĐẠO PHẬT BAN ĐẦU

Sự Hình Thành Một Truyền Thống Triết Học

Noa Ronkin

(←...tiếptheo)

  

1

GIẢNG DẠY THÊM CAO HƠN

Nội Dung Tư Tưởng Abhidhamma

 

1.1

NGUỒN GỐC CỦA NHỮNG TRƯỜNG PHÁI ĐẠO PHẬT THỜI CỔ

VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA ABHIDHAMMA

 

Lịch sử ban đầu của đạo Phật ở India và của trường phái bây giờ gọi là Theravāda đã ghi nhận là ít được biết, và cố gắng để lập một năm tháng ra đời nhất quán của lịch sử đó vẫn là bận rộn miệt mài của những học giả ngày nay. Tuy nhiên, có một truyền thống được chấp nhận rộng rãi rằng trong tiến trình thế kỷ thứ hai và thứ ba sau thời Đức Phật qua đời, tập thể Sangha đã chia thành một số những dòng truyền thừa (ācariyakula), những học thuyết (vada; ācariyavada) và những hội hữu (nikāya) [1], và đã là đối tượng của nhiều thay đổi, cải tiến và chuyển hướng về học thuyết, vốn đã là phần của sự hệ thống hóa dần dần đạo Phật và sự phát triển của nó từ một giảng dạy truyền khẩu sang một truyền thống có thể chế (śāsana) .[2] Để hiểu tiến trình đang bàn, điều cần thiết đầu tiên là để phân biệt sự hình thành của những giáo phái và dòng truyền thừa khác nhau quanh những vấn đề học thuyết với khái niệm về sự phân chia chính thức trong Saṅgha (saṅgha-bheda).[3] 

Ronkin - Siêu Hình Học Đạo Phật Ban Đầu

SIÊU HÌNH HỌC ĐẠO PHẬT BAN ĐẦU

Sự Hình Thành Một Truyền Thống Triết Học

Early Buddhist Metaphysics: The Making of A Philosophical Tradition

Noa Ronkin

 

 

SIÊU HÌNH HỌC ĐẠO PHẬT BAN ĐẦU

 

Lời giới thiệu của ban tu thư nhà xuất bản

 

Quyển sách này đưa ra một tường trình triết học của sự chuyển hướng quan trọng về học thuyết trong lịch sử của truyền thống Theravada ban đầu ở India: sự chuyển dịch từ những phân tầng sớm nhất của tư tưởng đạo Phật sang triết học có hệ thống và được cho là triết học kinh viện của phong trào Abhidhamma Pali. Theo đuổi khảo sát những khái niệm trong sự phát triển của những ý tưởng đạo Phật, do đó trả lại cho rõ ràng hơn vị trí triết học của Đức Phật và cho thấy những người kế tục ngài đã thay đổi nó như thế nào và tại sao. Vặn xoắn triết học so sánh và Phật học vào nhau, tác giả thăm dò sự chuyển dịch của Abhidhamma từ một hệ thống khái niệm hướng về tri thức học sang một thế giới quan siêu hình vốn dựa trên khái niệm dhamma. Bà làm như vậy trong liên hệ với truyền thống Aristotle và trực diện với triết học hiện đại, khai thác văn học triết học phương Tây từ Plato đến những bản văn thời nay trong những lĩnh vực triết học về não thức và phê bình văn hóa. Quyển sách này không chỉ chứng minh rằng một thăm dò triết học trong những nền tảng khái niệm của đạo Phật ban đầu có thể nâng cao sự hiểu biết của chúng ta về triết học và tôn giáo là gì trong khả năng của chính tư tưởng và tôn giáo; nó cũng cho thấy giá trị của những viễn tượng mới với Phật học truyền thống.

 

Mark Siderits – Đạo Phật như Triết học (06)

Đạo Phật như Triết học

Một Dẫn nhập

Mark Siderits

(←...tiếp theo)

CHƯƠNG SÁU

 

Abhidharma: Siêu Hình Học về Những Cá Thể Trống Rỗng                                       

 

Đề tài của chương này là một vận động trong triết học đạo Phật vốn đã lớn dậy từ những gắng sức để diễn giải thành hệ thống những bài giảng của đức Phật. Chúng ta gọi vận động này là ‘Abhidharma’ vì đó là tên của bộ sưu tập những bản văn trình bày mở rộng những kết quả của những gắng sức đó. Abhidharma là thứ ba trong ba nhóm những bản văn trong kho kinh điển đạo Phật. Đầu tiên là Sūtta, sưu tập gộp chung tất cả những bài nói chuyện của đức Phật. Thứ hai là Vinaya, trong đó đặt định những quy luật của đời sống tu viện. Những bản văn trong tập hợp thứ nhất và thứ hai được soạn thảo, ít nhất một phần, khoảng gần thời đức Phật. Những bản văn Abhidharma đã đến sau. Chúng phản ảnh những khó khăn vốn những người thực hành đạo Phật đã gặp phải trong khi sắp xếp chọn ra cho rõ ràng tất cả những đối thể [1] vốn đức Phật đã bàn luận trong những giảng dạy của ngài. Theo thời gian, những khác biệt tế vi đã nổi lên trong những giải quyết đã đề nghị. Những khác biệt này trong sự diễn dịch dẫn đến sự thành hình của nhiều trường phái khác nhau. Nhưng tựu trung, tất cả đều có một tiếp cận chung để diễn dịch những giảng dạy của đức Phật, và một lập trường chung trong cái nhìn triết học. Trong chương này, chúng ta sẽ xem xét lập trường chung trong cái nhìn triết học đó. Chúng ta sẽ cũng nhìn kỹ lưỡng một ít của những bất đồng triết học quan trọng giữa những trường phái của Abhidharma.