Plato – Sophist (3)

Sophist 

(Σοφιστής)

Plato 

(Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)


(tiếp theo ...)

[231e]

Người khách: Sự xuất hiện thứ sáu thì còn bàn cãi, không đồng ý kiến, nhưng chúng ta vẫn thực hiện được một nhân nhượng với ông ta, và nhận điều đó rằng ông ta làm sạch hồn người cho hết những tin tưởng vốn ngăn trở, có ảnh hưởng tới sự hiểu biết.

Theaetetus: Chắc chắn.

Người khách: Vậy thì, giả định người ta dùng tên gọi của một loại chuyên môn duy nhất cho một người nào đó, nhưng ông ta hiện ra như có kiến ​​thức chuyên môn về nhiều sự vật việc. Trong một trường hợp như thế không phải bạn nhận thấy rằng có sự việc gì đó không đúng với cách ông ta xuất hiện? Không phải là điều hiển nhiên rằng nếu một ai đó xem nhận ông ta là một nhà chuyên môn về nhiều sự vật việc, vậy người quan sát đó đã không thể nhìn thấy rõ ràng được sự vật việc gì trong chuyên môn của ông ta mà tất cả những mảnh đó của sự hiểu biết đều tập trung vào – vốn đó là lý do tại sao người ấy gọi ông ta bằng nhiều tên thay vì một?

Theaetetus: Đó chắc chắn có vẻ là bản chất của sự việc.

W. B. Yeats – Khi em già

When You Are Old

W. B. Yeats (1865 - 1939)

When you are old and grey and full of sleep,

And nodding by the fire, take down this book,

And slowly read, and dream of the soft look

Your eyes had once, and of their shadows deep;

How many loved your moments of glad grace,

And loved your beauty with love false or true,

But one man loved the pilgrim soul in you,

And loved the sorrows of your changing face;

Plato – Sophist (2)

Sophist 

(Σοφιστής)

Plato 

(Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)


(tiếp theo ...)

[221c]

Người khách: Vậy thì, chúng ta hãy thử đem dùng mô hình đó để tìm nhà sophist, và xem ông ta là gì.

Theaetetus: Hay lắm.

Người khách: Câu hỏi đầu tiên, khi đó, là liệu chúng ta nên giả định người câu cá là một người không chuyên môn, hay người ấy là một nhà chuyên môn về một gì đó?

Theaetetus: Vâng.

Người khách: Tốt, chúng ta sẽ có giả định nhà sophist là một người thường không chuyên môn, hay hoàn toàn và thực sự là một nhà chuyên môn?

Plato – Sophist

Sophist

(Σοφιστής)

Plato 

(Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)

Dẫn nhập của người biên tập bản tiếng Anh

Ngày hôm sau cuộc trò chuyện của họ trong Theaetetus, nhà hình học Theodorus cùng Theaetetus, học trò người Athens của ông, và một người trẻ tuổi khác có trùng tên với Socrates, gặp lại Socrates để thảo luận thêm. Họ dẫn theo một triết gia đến từ Elea, một thị trấn Greece ở miền Nam Italy, nổi tiếng vì là quê hương của nhà triết học lớn Parmenides và học trò của ông, nhà lôgích Zeno – Socrates đã gặp cả hai người này trong Parmenides, một đàm thoại khác có liên hệ gần gũi với đàm thoại Sophist này. Socrates hỏi – không biết người khách lạ này (Plato không cho chúng ta biết tên) và những người khác ở Elea xem triết gia, chính khách, và nhà sophist đều thực sự như một sự vật việc – một loại cá nhân duy nhất, dù trông có vẻ với nhiều người khác nhau, như được xếp loại chỉ vào một này hay một khác của những đề mục này – hay đúng hơn, như có ba khả năng trí thức khác biệt, như ba tên gọi của chúng chỉ định. Sau khi nghe rằng điều kể sau là quan điểm của những triết gia ở Elea (trường phái Eleaticism), thế nên Socrates đã đề xướng hai thảo luận phức tạp liên tiếp. Thứ nhất, trong đàm thoại Sophist này, khi người khách dùng cách làm việc ưa chuộng của Socrates gồm hỏi và trả lời, trưng bày khái niệm của người này về nhà sophist với đầy đủ chi tiết. Sau đó, trong đàm thoại Statesman, theo một cách tương tự, người này tiếp tục với nhà chính khách. Không có thảo luận thứ ba về triết gia, mặc dù thỉnh thoảng có những gợi ý rằng lúc đầu chương trình có gọi tới một thảo luận loại như thế. Người khách, xét cho cùng, là một triết gia lỗi lạc. Có lẽ ý định của Plato là để đánh dấu, bỏ triết gia ra ngoài hai khái niệm khác này cho chúng ta, qua cách cho thấy một triết gia thượng hạng đang làm việc định nghĩa chúng, và ở đấy bày tỏ cho thấy rõ sự dâng hiến hết lòng của mình với sự thật, và phương pháp phân tích chính xác để đạt được điều đó: với Plato tất cả những điều này cùng nhau định nghĩa triết gia.

Plato – Theaetetus (6)

Theaetetus

(Theaetetōs)

Plato (Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)

(tiếp theo....)

4.5 Vấn đề khó hiểu thứ năm về tin tưởng nhầm lẫn: Chuồng Chim: [196d1–200d4]

Socrates: Nhưng tôi sợ biện luận sẽ không cho phép cả hai. Lại nữa – chúng ta phải không dừng lại ở không-đâu cả; Giả định rằng bây giờ chúng ta đã bắt đầu với tư cách hầu như không biết tự xấu hổ?

Theaetetus: Như thế nào? 

Socrates: Bằng cách đồng thuận để nói những gì hiểu biết là giống như thể.

Theaetetus: Và tại sao điều đó nên là không biết tự xấu hổ?

Socrates: Bạn dường như không nhận ra rằng toàn bộ cuộc thảo luận của chúng ta ngay từ đầu đã là một thăm dò về sự hiểu biết, dựa trên giả định rằng chúng ta chưa biết nó là gì.

Theaetetus: Ồ, nhưng tôi có.