Plato – Protagoras (3)

Protagoras

(Πρωταγόρας)

Plato (Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)

(tiếptheo ....)

[320d]

“Đã có một thời, khi những vị gót thì có, nhưng những loài chịu sống chết thì không. Lúc đến thời gian cho sự khởi nguyên đã ấn định của chúng, những vị gót đã đúc khuôn chúng bên trong trái đất, trộn cùng với nhau đất và lửa, và những hợp chất khác nhau của đất và lửa. Khi họ đã sẵn sàng để đưa chúng ra ánh sáng, những vị gót giao cho Prometheus và Epimetheus [1] phụ trách việc thêm thắt trang điểm cho chúng, và gán cho mỗi loài những quyền hạn và những khả năng phù hợp của nó.

“Epimetheus đã xin Prometheus cho riêng mình đặc quyền gán những khả năng. “Khi tôi đã hoàn thành việc phân phát,” ông nói, “anh có thể kiểm soát lại.” Prometheus đã đồng ý, và Epimetheus bắt đầu phân phát những khả năng. 

Plato – Timaeus

Timaeus

(Τίμαιος)

Plato 

(Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)

Dẫn nhập của người biên tập bản tiếng Anh

Timaeus  đem cho người đọc một trưng bày về thuật hùng biện, không phải một đàm thoại triết học. Trong phần dẫn nhập của câu chuyện, Socrates xem xét lại những trình bày của chính ông ngày hôm trước về những cơ cấu tổ chức của thành phố lý tưởng (có thể nói là trong Republic), nhưng nhân vật Timaeus đã chiếm trọn phần còn lại của đàm thoại, bằng một bài nói chuyện rất dài, mô tả sự sáng tạo của thế giới. Những đàm thoại khác trong tổng tập những văn bản của Plato cũng tương tự, thường bao gồm một bài nói chuyện duy nhất: không chỉ nhắc đến Apology được đọc nhiều, nhưng điều này cũng đúng với (những bản văn ít phổ thông hơn, như) Critias (bản văn song hành nhưng không đầy đủ của Timaeus) và Menexenus. Nhưng bài nói chuyện của Timaeus thì duy nhất trong số chúng, ở chỗ nó có một nội dung triết học dàn trải lớn rộng: ở đây chúng ta có triết lý, nhưng là lý thuyết về sự tạo dựng vũ trụ, với lời lẽ khoa trương lớn lao và cường điệu hoa mĩ, không phải tiến trình điều tra biện chứng của những hỏi đáp với ngôn ngữ dung dị, vốn thấy trong hầu hết những đàm thoại triết học khác của Plato. Nếu muốn một so sánh tương đương, phải tìm đến Phaedrus, trong đó Socrates có hai bài nói chuyện về tình yêu nhục dục, đặc biệt là bài thứ hai, một cách tương tự cũng trình bày những luận đề triết học, nhưng khoác trang phục của tu từ học, đầy những hình ảnh rực rỡ, diễm lệ.

Plato – Protagoras (2)

Protagoras

(Πρωταγόρας)

Plato (Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)

(tiếptheo ....)

[310b]

Sáng nay vừa đúng trước bình minh, trong khi trời vẫn còn tối, Hippocrates, [1] con trai của Apollodorus và anh của Phason, đã đập cửa nhà tôi với cây gậy của anh, và khi cửa đã mở cho anh, anh đã xông thẳng vào và la toáng lên bằng cái giọng đó của anh ta, “Socrates, ông đã thức hay còn ngủ?”

Nhận được giọng nói của anh, tôi nói, “Có phải Hippocrates đó không? Không có tin xấu đấy chứ, tôi hy vọng.”

“Không, chỉ có tin tốt”, anh nói.

Plato – Sophist (6)

Sophist 

(Σοφιστής)

 Plato 

(Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)

 (tiếp theo ...)

3.4 Phân tích về Không-thực (259d9-264b8)

[259d]

Người khách: Điều chúng ta đã nói trước đây sớm hơn. Đó là, chúng ta nên bỏ mặc – những sự vật việc không đi đến đâu, vô nghĩa như thế này – lại một mình. Thay vào đó chúng ta sẽ có khả năng theo dõi những gì một người nói và xem xét nó thật kỹ lưỡng từng bước một. Khi người ấy nói rằng gì là khác biệt thì cũng giống là một như nhau trong một cách nào đó, hoặc gì là giống là một như nhau thì khác biệt trong một cách nào đó, chúng ta nên hiểu đúng cách nào người ấy muốn nói có nghĩa gì, và phương diện chính xác trong đó người ấy nói rằng sự vật việc thì giống như nhau hoặc khác biệt. Nhưng khi một ai đó trong đầu cho rằng gì đó thì tương tự như nhau nhưng xuất hiện khác nhau chẳng trong bất kỳ trật tự nào cả, hay ngược lại, hay khi người ấy trong đầu cho rằng gì đó lớn hiện ra nhỏ, hay một gì đó tương tự (như nhau nhưng) hiện ra không giống nhau – tốt, nếu ai đó thích thú trầm trồ liên tục ném ra những đối nghịch giống như thế trong thảo luận, đó thì không là sự phủ bác đích thực. Nó rõ ràng chỉ là đầu óc con trẻ còn sơ sinh của một ai đó là người đã mới vào đúng trong sự tiếp xúc với những gì đó là [1]