Wednesday, December 24, 2008

Bốn mươi tám đại nguyện của Phật ADiĐà






Bốn mươi tám đại nguyện của Phật ADiĐà
(四十八願)











Bốn mươi tám đại nguyện của Phật ADiĐà
(四十八願)

A. Dẫn Nhập



Bốn mươi tám đại nguyện của Phật ADD là gốc lõi của tông phái Tịnh Độ ở Tàu, Nhật và VNam, tông phái Đại Thừa đặc biệt mở cánh cửa giải thoát bằng con đường khởi đi từ tha lực. “Nam mô A Di Đà Phật” là lời chào hàng ngày trong sân chùa. Tuy thế, tìm một bản tiếng Việt, không có nhiều từ Hán phiên âm, câu văn dung dị, ý nghĩa dễ hiểu, giữ ý kinh gốc, nhưng bằng ngôn từ gần gũi, có văn phong hiện đại Việt ngữ, không phải là dễ, nên mạo muội tự dịch đoạn kinh nổi tiếng này để tự học, và ghi lại đây để chia sẻ với những ai muốn nghiên cứu văn bản quan trọng này. 


Sunday, December 7, 2008

Emily Dickinson - Because I could not stop for Death

Vì tôi đã không thể sẵn ngừng đón thần Chết


Because I could not stop for Death
Emily Dickinson








Vì tôi đã không thể sẵn ngừng đón thần Chết,
Nên ông tử tế ngừng đón tôi;
Cỗ xe đi vẻn vẹn chỉ hai người
và Bất Tử.

Chúng tôi dong xe thong thả, ông không biết đến vội vàng,
và tôi đã phải gạt qua bên
Công việc làm cùng thú vui của tôi nữa,
vì lịch sự của ông.

Chúng tôi đã qua trường học có trẻ con náo nhiệt
đang giờ nghỉ, nắm tay kết vòng;
Chúng tôi đã qua những đồng lúa nặng hạt nhìn trân trối,
chúng tôi đã qua mặt trời đang lặn.

Đúng hơn, mặt trời đã bỏ qua chúng tôi;
Sương xuống lẩy bẩy run và ớn lạnh thấm,
bởi tôi chỉ sơ sài chiếc áo khoác,
và tấm khăn quàng mong manh.

Chúng tôi dừng tạm trước nhà, mường tựa
chỗ gồ cao của mặt đất bằng;
khó nhận ra đâu là mái,
có tô đắp nhưng chỉ một đống đất.

Từ đó đã bao thế kỷ, và mỗi trăm năm
cảm thấy bây giờ, còn ngắn hơn cái ngày
tôi lần đầu tiên, đã đoán đầu bầy ngựa hướng
về vĩnh cửu.

Emily Elizabeth Dickinson
(1830 – 1886)
Lê Dọn Bàn đọc và tạm dịch
(Dec/2008)

Tuesday, December 2, 2008

Lầu Hạc Vàng



Lầu Hạc Vàng

(Hoàng Hạc Lâu Từ Thôi Hiệu đến Nguyễn Du)








Dẫn nhập

Trong những dòng sau đây – tôi sẽ ôn lục lại những gì mình biết về thơ Đường. Mặc dù là thơ luật Tàu, nhưng rất gần gũi với những người viết/đọc thơ Việt, cho đến tận giờ. Có người nói – nước Tàu cống hiến cho nhân loại được 3 món: Trà, Thơ Đường và Thiền [1]. Trà và Thiền có nhiều phần không hoàn toàn của Tàu, nhưng thơ Đường quả thực là của riêng họ. Ra đời lúc chữ lẫn nghĩa còn hiếm hoi, nên có lẽ vì thế những người làm thơ của dân tộc thực tế này đã thành lập một nghệ thuật ít chữ ít lời, cô đọng nhưng không hướng tới tượng trưng (hãy so với những trường thi Hylạp, BaTư và Ấnđộ, trước sau cùng thời). Được biết thơ Đường một cách gián tiếp lúc mới học tiếng Việt qua NguyễnVănNgọc – Nam Thi Hợp Tuyển (thơ Việt luật Đường) – rồi học chữ Hán qua ĐườngThi – TrầnTrọngKim tuyển dịch, cuối cùng khi vào đại học mới bắt đầu thực sự đọc Đường Thi Tam Bách Thủ – chữ Tàu li ti, dày đặc.

Saturday, November 29, 2008

Les feuilles mortes



Les feuilles mortes

Jacques Prévert (1900 - 1977)






Oh! je voudrais tant que tu te souviennes
Des jours heureux où nous étions amis
En ce temps-là la vie était plus belle,
Et le soleil plus brûlant qu’aujourd’hui
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle
Tu vois, je n’ai pas oublié...
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle,
Les souvenirs et les regrets aussi
Et le vent du nord les emporte
Dans la nuit froide de l’oubli.
Tu vois, je n’ai pas oublié
La chanson que tu me chantais.


Thursday, November 27, 2008

Le Pont Mirabeau

Cầu Mirabeau

Le Pont Mirabeau
Guillaume Apollinaire







Cầu Mirabeau

Dưới cầu Mirabeau xuôi giòng Seine
Và những kỷ niệm tình chúng ta
Anh có phải nhớ lại chúng không?
Niềm vui bao giờ cũng đến sau sầu muộn

Đêm buông chuông điểm giờ tàn
Ngày cứ trôi đi riêng anh còn ở lại

Tay trong tay, mắt đắm đuối, mặt kề nhau
Dưới vòng ôm
Cầu đang nối đôi ta
Chảy bất tận những thoáng nhìn lặng lờ sóng mệt

Đêm buông chuông điểm giờ tàn
Ngày cứ trôi đi riêng anh còn ở lại

Tình yêu trôi đi như giòng này chảy cuộn
Tình yêu trôi đi
Ôi đời chậm biết chừng nào
Và Hy vọng phũ phàng biết bao nhiêu

Đêm buông chuông điểm giờ tàn
Ngày cứ trôi đi riêng anh còn ở lại

Ngày qua đi và những tuần qua theo
Quá khứ ấy
Với tình ta không về lại
Dưới cầu Mirabeau giòng Seine chảy mãi

Đêm buông chuông điểm giờ tàn
Ngày tháng trôi xa riêng anh còn ở lại


Guilliam Apollinaire
Lê Dn Bàn tm dch



Sunday, November 23, 2008

Thơ Lê Thạch Thất

(tranh Tô Ngoc Vân)





Quán Thái Chi – DaKao - 1968









February 11, 2000

(Đến tận cùng, thời gian sẽ đổi chiều quay trở lại?)


Rồi có lúc thời gian quay ngược lại
để xa nhau đến trước thuở gặp nhau
để những ly tan xảy đến ở mãi sau
lại trở lại thuở ban đầu nguyên vẹn

Để chiều đó, trong quán xưa hò hẹn
em về ngồi bên cốc nước sắn dây
tóc vấn cao, mắt sáng nến thắp đầy
áo trắng thả xuống đời thơ viễn mộng

Rồi tuổi dại đến sau bao biến động
nơi phố xanh vương ủ những mầm yêu
cuối đường về tan buổi học lớp chiều
lại gặp gỡ trong giảng đường sáng sớm

Sân trường âý hoa lại đùa với bướm
bao úa tàn lại thắm những màu tươi
khúc nhạc quên rồi thổn thức tiếng người
cung đàn cũ lại ngời nâng giọng hát

Như suối chảy về nguồn giòng nước mát
tóc bay hương đọng mãi áo người theo
những chiều vàng đến trước sáng trong veo
cứ như thế, rồi về ... đời ta cũ

Cứ như thế, đời về ... bao ngày cũ
có được không, xin ngược cánh thời gian
có được không, hoa chờ lặng trên bàn
chiều hôm đó, với em - chưa ai nói.

Đúng lúc ấy,
đôi lòng thơ bối rối,
thời gian ơi, xin dừng lại muôn đời ...


Lê Thạch Thất
(quán Thái Chi – DaKao - 1968)




Friday, November 21, 2008

đọc tạm Lý Bạch



Dạ Tư

Lý Bạch (701 – 762)








Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt
Đê đầu tư cố hương.


(Các chữ Tàu: Tư: ý nghĩ, suy nghĩ. Quang: sáng (nhân+lửa: người cầm lửa). Cử: nhấc lên, ngửng lên. Đê: cúi xuồng. Cố: quá khứ, về trước. Hương: vùng quê, làng.)

Nghĩa:
Nghĩ trong đêm Trước giường, có ánh sáng (trăng) chiếu, Tưởng là sương bốc trên mặt đất. Ngửng đầu nhìn vầng trăng sáng Cúi đầu, nhớ làng cũ.


Tạm dịch

Trước giường ánh sáng chiếu
Ngờ đất bốc hơi sương
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương

A Memory



Dạ Tư

 A Memory






Đây là hai bài thơ, một Tàu một Tây, cách nhau hơn nghìn năm, nhưng chung một tình cảm: nhớ quê hương


Thursday, November 20, 2008

gió đông


chiếc thuyền lơ lửng bên sông
biết đem tâm sự ngỏ cùng ai hay
chắc chi thiên hạ đời nay
mà đem non nước làm rầy chiêm bao

đã buồn về trận mưa rào
lại đau về nỗi ào ào gió đông ...

(chép Ức Trai)

Wednesday, November 19, 2008

chuyện đâu đâu















(Những chuyện đâu đâu bận lòng ta)


Trăng vẫn theo ta từ độ ấy
Chiếu bên trời hiu hắt những đời tan

Vườn khuya – gió thở nhẹ hoàng lan
Đáy cốc đọng – vết thương màu lệ thắm

Biển dâu tuyệt dấu chẳng còn nhau
Muôn nghìn tâm cảnh vẫn màu mây xa

Trăng nhìn hoa – tĩnh lặng nhìn ta
Xót lòng quạnh héo – tặng quà giữa đêm



Lê Dọn Bàn