Plato
The Republic
(Πλάτων – Πολιτεία)
QUYỂN 4
Tóm lược: Quyển IV, 419a-434c
Adeimantus
ngắt lời Socrates để chỉ ra rằng làm một người cai trị nghe có vẻ bất hạnh đáng
ghét. Vì người cai trị không có tài sản riêng, người này không bao giờ có thể
đi chơi, giữ một người tình riêng, hay làm những điều mọi người nghĩ sẽ khiến họ
sung sướng. Socrates trả lời bằng cách nhắc nhở những bạn ông rằng mục tiêu của
họ trong việc xây dựng thành phố này không phải để làm bất kỳ một nhóm nào được
sung sướng nhưng với thiệt hại cho bất kỳ một nhóm nào khác, nhưng để làm thành
phố, như một tổng thể, thì sung sướng như nó có thể được sung sướng. Chúng ta
không thể đem cho những giám hộ loại sung sướng khiến họ có thể trở thành một
gì đó khác hơn là những người giám hộ. Ông so sánh trường hợp này với việc đắp
một pho tượng. Màu sắc đẹp nhất trên trần gian, ông nói không rào đón, là màu
tím. Vì vậy, nếu ý định của chúng ta là làm cho mắt của pho tượng càng đẹp càng
khéo, chúng ta sẽ sơn màu tím. Nhưng, điều này sẽ làm giảm cái đẹp của pho
tượng như một tổng thể, vì không mắt người nào thực sự màu tím, thế nên chúng
ta không vẽ mắt tượng màu tím. Trên pho tượng, như trong thành phố, chúng ta
phải giải quyết với từng phần một cách hợp lý, để tình trạng tốt của toàn bộ yếu
tốt nhất.
