(21
Lessons for the 21st Century)
Yuval
Noah Harari
Lời
giới thiệu của chính tác giả:
Tại sao lý tưởng
dân chủ tự do bị khủng hoảng? Có phải Gót trở lại? [1] Có
phải sắp đi đến một chiến tranh thế giới mới? Sự nổi lên của (nhà cầm quyền
như) Donald Trump có ý nghĩa gì? [2] Chúng
ta có thể làm gì với những câu chuyện giả tạo trá hình như tin tức sốt dẻo để
lan truyền như một thứ bệnh dịch? Văn minh nào – phương Tây, Tàu, Islam – thống
trị thế giới ? Europe có nên mở cửa cho những người muốn đến định cư không? Chủ
nghĩa dân tộc có thể giải quyết được vấn đề bất bình đẳng và biến đổi khí hậu
không? Chúng ta nên làm gì về hiện tượng sử dụng vũ lực bạo động với khối thường
dân như phương tiện tranh đấu chính trị của những người chủ trương khủng bố? Chúng
ta nên dạy con cái chúng ta những gì (để sửa soạn cho tương lai)? [3]
21 Lessons for the 21st Century xây dựng dựa trên những ý tưởng đã thăm dò trong hai quyển
sách trước, để đo mạch, xem nhịp đập ngày nay của khí hậu toàn cầu của chúng
ta. Nó tháo gỡ những câu hỏi rối rắm về chính trị, công nghệ, xã hội và những
câu hỏi về đời sống và chính sự sống con người, và làm nổi sáng lên cách thức chúng
tác động vào cuộc sống hàng ngày của con người trên toàn thế giới. Bằng cách
trình bày những thách thức hiện đại phức tạp thành rõ ràng và dễ tiếp cận, quyển
sách mời người đọc xem xét những giá trị, ý nghĩa.
Trong một thế
giới chìm đắm dưới những thông tin mù mờ và không can hệ, sự rõ ràng trắng
đen là sức mạnh. Kiểm duyệt hoạt động
không bằng ngăn cấm giòng chảy của thông tin, nhưng bằng làm người ta ngập lụt với
‘tin giả’ vốn là những tuyên truyền và những đánh lạc hướng . 21 Bài học cho Thế kỷ 21 nhanh chóng vượt
thẳng qua những vùng nước đục bùn này và đối mặt với một số câu hỏi khẩn cấp nhất
trong agenda toàn cầu ngày nay.
Hàng tỷ người
chúng ta khó có thể kham nổi đòi hỏi phải giàu có tiền bạc lẫn thì giờ, gần như
xa hoa phí phạm, để đầu tư vào việc điều tra những câu hỏi này, bởi vì chúng ta
có rất nhiều việc phải làm hơn: chúng ta phải đi làm kiếm sống, chăm sóc con
cái, hoặc chăm sóc cha mẹ già. Thật không may, lịch sử không chịu bước chậm lại
để chờ đợi. Nếu tương lai của loài người được quyết định với sự vắng mặt của bạn,
vì bạn quá bận rộn với lo ăn và lo mặc cho con cái của bạn – bạn và cả họ nữa,
đều sẽ không được chừa ra và tránh khỏi những hệ quả. Điều này rất bất công;
nhưng ai nói lịch sử thì công bằng?
Một quyển sách
không cung cấp cho người ta cái ăn hoặc cái mặc – nhưng nó có thể cung cấp một
số phân giải rành mạch rõ ràng, từ đó giúp cho việc làm ‘sân chơi toàn cầu’
thành ngang bằng, bình đẳng cho mọi người. Nếu quyển sách này làm người ta tự
tin hơn và vững mạnh hơn, ngay cả dù chỉ một số nhỏ, để tham gia vào sự bàn luận
về tương lai loài người chúng ta, nó tất làm được việc của nó.
Về Quyến Sách
Sau khi Sapiens:
một Lịch sử Ngắn gọn của loài Người nhìn sâu vào quá khứ của loài người
và Homo
Deus: một Lịch sử Ngắn gọn của Ngày mai xem xét sự sống còn của chúng
ta trong tương lai sẽ được AI hỗ trợ – 21
bài học cho thế kỷ 21 dừng lại để đặt trọng tâm vào những câu hỏi lớn nhất
của thời điểm hiện tại. Sự vật việc gì đang thực sự xảy ra ngay bây giờ? Thách
thức và lựa chọn lớn nhất của ngày hôm nay là gì? Chúng ta nên chú ý đến sự vật
việc gì?
21 Lessons for the 21st Century xây dựng dựa trên những ý tưởng đã thăm dò trong hai quyển
sách trước, để đo mạch, xem nhịp đập ngày nay của khí hậu toàn cầu của chúng
ta. Nó tháo gỡ những câu hỏi rối rắm về chính trị, công nghệ, xã hội và những
câu hỏi về đời sống và chính sự sống con người, và làm nổi sáng lên cách thức chúng
tác động vào cuộc sống hàng ngày của con người trên toàn thế giới. Bằng cách
trình bày những thách thức hiện đại phức tạp thành rõ ràng và dễ tiếp cận, quyển
sách mời người đọc xem xét những giá trị, ý nghĩa.
Yuval Noah Harari
(http://www.ynharari.com/book/21-lessons/)
Lê Dọn Bàn tạm dịch – bản nháp thứ nhất
(June/2018)
(Còn tiếp... →)
Lê Dọn Bàn tạm dịch – bản nháp thứ nhất
(June/2018)
(Còn tiếp... →)
[1] Tôn giáo, ông nói, vẫn còn mang
nhiều ý nghĩa liên hệ với con người. “Công nghệ không làm tôn giáo ít có ý
nghĩa liên hệ hơn, nó chỉ đặt ra những câu hỏi mới. … “Nếu bạn là một kỹ sư ở
Thung lũng Silicon và bạn nghĩ bạn đang định hình tương lai của nhân loại, thì ở
một mức độ nào đó – những phát minh của bạn đang thay đổi agenda của mọi người
– nhưng bạn sai nếu bạn nghĩ bạn sẽ là người quyết định người ta phải làm gì với
sáng chế của bạn. Điều rất có thể xảy ra một ayatollah hoặc một vua chiên, hoặc
một nhà chủ trương hệ ý thức nào đó, sẽ là những người quyết định phải làm gì với
phát minh của bạn.”
[2] “Hiện tượng của sự nổi lên của Donald Trump, và ý nghĩa của nó trong bối
cảnh lớn hơn của sự khủng hoảng dân chủ
tự do”. Nó sẽ xem xét những sự kiện trong 30 năm qua, cụ thể là, những năm
1990, với tất cả những bàn bạc nói về sự ‘kết thúc của lịch sử’ và tin tưởng rằng
dân chủ tự do đã chiến thắng trong cuộc chiến ý thức hệ, và nó sẽ lan truyền ra
sao và toàn thế giới sẽ đi đến giống như Denmark hay gì đó”. “Nhìn lại, nghe nó
có vẻ rất ngây thơ,” Harari nói. “Một mặt, câu hỏi lớn là những gì đã xảy ra và
câu hỏi lớn khác là,’ Được rồi, điều này đã không thành công cho lắm, vậy tiếp
theo là gì? Điều gì sẽ thay thế cho viễn kiến này về thế giới như Denmark? “Điều
gì đang xảy ra bây giờ, không chỉ với hiện tượng Trump mà còn với nhiều cuộc khủng
hoảng chính trị khác, đặc biệt ở thế giới phương Tây, là những hệ thống chính
trị không còn khả năng sáng tạo những viễn tượng có ý nghĩa cho tương lai, vì vậy
bạn thấy những tưởng tượng hoài niệm về việc quay trở lại với quá khứ,” Harari nói.
“Điều này chắc chắn sẽ không làm được việc, vì những hoài niệm quá khứ, bởi bản
chất của chúng, sẽ không cho chúng ta những trả lời cho những câu hỏi chúng ta
đang thực sự đối mặt.” Nhưng Harari cũng dè dặt ‘viễn kiến mới cho tương lại
cũng không tất yếu là những viễn kiến tốt đẹp, chẳng hạn như lý tưởng xã hội cộng
sản và phát xít trong quá khứ’.
[3] Harari nói: “Một cách rõ ràng
hơn là rằng, ‘Chúng ta nên dạy trẻ con ngày hôm nay những gì để chuẩn bị cho thế
giới của thế kỷ 21?’ ‘Chúng ta không có cách nào để biết trước thế giới nào
chúng sẽ sống, khi chúng trong độ tuổi 30 hoặc 60 . Nhưng đó là một gì chúng ta
nên rất cẩn thận để suy nghĩ về nó.”
