Paterson
(James Newman Paterson – 1914-2011)
October 27, 2011
1.
ai có thể hiểu cuộc đời cô đơn như thế nào
tôi nghĩ tôi hiểu, nhưng chiều nay đứng trước Paterson
tôi biết mình còn chưa hiểu
lối nào đến nghĩa trang cũng có lá trải trên đường,
vào thị trấn chạy quanh hồ, tôi dừng nhìn sóng bạc đang xô bờ tìm an tĩnh
trên màu thu khoác những đồi xa
trên những đàn chim duỗi cánh nhanh vội xếp hình V cùng bay nhẫn nại
trở về, đất và trời, và tất cả đang chuyển mình trở về
riêng tôi còn lang thang.
2.
người ta thường nói đến cô đơn, nhưng có lẽ phải lâu lắm một người mới thật hiểu
có khi quá muộn tận cuối đời, mới gặp cô đơn thực sự
mênh mông biết chừng nào
Paterson trên bàn
Một bó hoa thưa cạnh hộp tro tàn
ông chăm chú, nghiêng nghiêng cúi nhìn tôi, nụ cười đôn hậu ấm mùa đông
thong thả và khoan hòa, con người nhã hiệp cuối cùng của thế kỷ đã ra đi
cao, gầy, ít nói, già và lặng lẽ
một người đã sống nhiều để hiểu nói cũng được mà không nói cũng được
có khi không nói để sự việc đẹp hơn
những gì chúng ta tưởng hiểu, có ý nghĩa trước sau
nhưng trong tận cùng có lẽ không có ý nghĩa nào cả
chẳng qua gán buộc và mong muốn chúng phải có.
Thế nên chúng tôi thỉnh thoảng nói, và hỏi, và trả lời
thường chen lẫn nhiều im lặng.
3.
những cánh đồng thu dọn sạch
những luống đất ngay thẳng đã cày phơi đất màu xẫm đợi mùa sau
ngựa thản nhiên đứng, đàn bò tụ họp thảnh thơi, mặt ao thu yên tĩnh
những truông đầy giống cây Scots-pine nào đó lá bỗng úa vàng
hay chúng đang chết chăng
Thu qua đi gần hết tự bao giờ
trời không gió, những tháp điện có cánh quạt ngừng quay từng dãy ngẩn ngơ
chúng tần ngần ngóng chờ.
chỉ tôi còn vội vã
trên đường đến gặp lại Paterson
nằm đây, giữa cha, mẹ và em gái
tấm biển mới thêm vào giữa những tấm biển cũ mờ đất bụi
cỏ thưa không dấu hết tên những người trăm năm trước
trên đồi thu những cây tùng xanh, những bụi cây thấp, những bờ đá rêu
những cột đá hoa bóng dấu tuyết sương – những tên khắc để người sau trầm ngâm đứng hỏi quá khứ
dưới nắng thu những mặt đá không tiếng nói.
một phần tôi nào đó đã theo ông ra đi
rồi cùng tất cả đã trở về
quanh đây
nằm yên.
Lê Thạch Thất
Oct 27, 2011
