Khúc hát mùa thu
Chant d'automne
Charles Baudelaire
I.
Rồi chúng ta lao đầu vào tối tăm lạnh lẽo:
Vĩnh biệt ánh sáng sống động những ngày hè quá ngắn!
Tôi đã nghe rơi rồi những va đập tang tóc
Tiếng gỗ buông rền trên hè đường mọi lối.
Tất cả mùa đông sẽ nhập lại trong tôi: thịnh nộ,
Căm ghét, rùng mình, kinh hãi, lao động khắc nghiệt và cưỡng bức,
Và giống như mặt trời trong địa ngục băng cực,
Trái tim tôi sẽ không gì nhưng chỉ một khối đỏ và lạnh giá,
Tôi rùng mình lắng nghe mỗi thanh củi rơi
Giàn hỏa tử hình người ta dựng cũng không vang lớn như thế.
Tinh thần tôi giống như một pháo đài quị đổ
Dưới những vố chày thúc nện ầm ĩ và không thôi.
Tiếng đập đơn điệu đó ru, tôi dường cảm thấy,
Đâu đấy chốn nào, người ta đóng đinh rất vội một quan tài.
Cho ai? - Hôm qua mùa hè, giờ đây mùa thu!
Âm bí ẩn này như một ra đi rung chuông báo.
II.
Yêu đôi mắt em dài, sáng màu xanh nhạt,
Đẹp dịu dàng, nhưng hôm nay trọn cay đắng cho tôi,
Và không gì, dù tình em, buồng riêng, lò sưởi ấm,
Đáng với tôi được bằng tia mặt trời rạng ngời trên biển.
Và dẫu yêu tôi, lòng nhạy cảm ! yêu như mẹ,
Ngay cả với kẻ bội bạc, ngay cả với đứa ác gian;
Tình nhân hay em gái, hãy làm dịu dàng mong manh
Của một mùa thu huy hoàng hay của một mặt trời yên ngủ.
Việc ngắn!, ngôi mộ đương chờ, lòng mồ khao khát!
A!, hãy để tôi đặt trán trên đầu gối em,
Nhấm vị, hối tiếc mùa hè sáng trắng và bỏng cháy,
Của mùa-sau sáng tia vàng vọt và dịu êm!
Charles Baudelaire (1821-1867)
Les Fleurs du mal (1857)
(Chant d'automne
I.
Bientôt nous plongerons dans les froides ténèbres;
Adieu, vive clarté de nos étés trop courts!
J'entends déjà tomber avec des chocs funèbres
Le bois retentissant sur le pavé des cours.
Tout l'hiver va rentrer dans mon être: colère,
Haine, frissons, horreur, labeur dur et forcé,
Et, comme le soleil dans son enfer polaire,
Mon coeur ne sera plus qu'un bloc rouge et glacé.
J'écoute en frémissant chaque bûche qui tombe
L'échafaud qu'on bâtit n'a pas d'écho plus sourd.
Mon esprit est pareil à la tour qui succombe
Sous les coups du bélier infatigable et lourd.
II me semble, bercé par ce choc monotone,
Qu'on cloue en grande hâte un cercueil quelque part.
Pour qui? — C'était hier l'été; voici l'automne!
Ce bruit mystérieux sonne comme un départ.
II.
J'aime de vos longs yeux la lumière verdâtre,
Douce beauté, mais tout aujourd'hui m'est amer,
Et rien, ni votre amour, ni le boudoir, ni l'âtre,
Ne me vaut le soleil rayonnant sur la mer.
Et pourtant aimez-moi, tendre cœur ! soyez mère,
Même pour un ingrat, même pour un méchant ;
Amante ou sœur, soyez la douceur éphémère
D'un glorieux automne ou d'un soleil couchant.
Courte tâche ! La tombe attend ; elle est avide !
Ah ! laissez-moi, mon front posé sur vos genoux,
Goûter, en regrettant l'été blanc et torride,
De l'arrière-saison le rayon jaune et doux !)
Charles Baudelaire
Spleen và Idéal, hay huyền bí hơn, Eros (Tình Yêu) và Thanatos (Cái Chết).
Và đừng quên Thanatos là đứa con của Nyx (Đêm tối) và Hypnos (Giắc ngủ).
Âm thanh và hình ảnh – nhạc điệu và biểu tượng; chỉ diễn được phần nào hình ảnh nhưng mất âm thanh! Không còn nhạc điệu - nghĩa là mất hết Baudelaire!
Robert Frost định nghĩa; “thơ là những gì bị mất khi phiên dịch” – “Poetry is what gets lost in translation.”
Biết thế mà vẫn dịch thơ – một trò chơi chữ nghĩa, một ám ảnh văn chương.
Lê Dọn Bàn tạm dịch - bản nháp thứ nhất
(Aug/2011)
