Một Điều Tra Về Những Nguyên Lý của Đạo Đức
(An Enquiry Concerning the Principles of Morals)
David Hume
Một điều tra về những nguyên lý của đạo đức (1751, 1777)
Ghi Chú Của Người Biên Tập
An Enquiry Concerning the Principles of
Morals/ Một Điều Tra Về Những Nguyên Lý của Đạo
Đức – thường được gọi là Enquiry thứ hai
của Hume – được Andrew Millar, một nhà xuất bản sách nổi tiếng ở phố The
Strand, London, xuất bản lần đầu tiên năm 1751. Là một tác phẩm đồng
hành với Enquiry thứ nhất (Một Điều Tra Về Những Khả Năng Nhận
Thức Của Con Người /An Enquiry concerning Human Understanding), nó là một sự tái cấu trúc
của lý thuyết đạo đức trong Quyển 3 của A Treatise of
Human Nature / Một Chuyên
Luận Về Bản Chất Con Người (1739-1740), giữ lại hầu hết tinh thần của bản gốc trong khi có những khác biệt đáng
kể về chi tiết. Một số lập luận có ảnh hưởng và gây tranh luận nhất của Hume
chống lại (những gì chúng ta hiện nay gọi là) thuyết duy thực đạo đức (moral realism) và thuyết duy lý (rationalism) đã được loại
bỏ: một sự thay đổi vốn hầu hết mọi người thường coi là việc rút gọn và đơn
giản hóa văn bản, không phải là bằng chứng cho thấy bất kỳ sự thay đổi nào
trong quan điểm của Hume – mặc dù giả định phổ biến đó gần đây đã bị đặt dấu
hỏi. Tương tự như vậy, Tâm Lý Học Liên Tưởng (những
tiến trình tâm lý – như suy nghĩ, cảm xúc, và ký ức – được giải thích bằng sự
liên kết những ý tưởng) của Treatise – chẳng hạn như giải thích về sự đồng
cảm – mờ nhạt vào hậu cảnh, và thay vào đó Hume tập trung vào việc cố gắng tìm
kiếm những nguyên lý có hệ thống để sắp xếp những phán đoán hàng ngày của chúng
ta về những đức hạnh và tật xấu, như được thể hiện trong ngôn ngữ chung. Điều
này dẫn đến một quan điểm có những yếu tố mạnh mẽ của cả thuyết duy lợi (utilitarianism) và đạo đức đức học về nhân cách (virtue ethics) , đặc trưng cho những đức hạnh như là “những phẩm chất tâm lý và đạo
đức, có ích hoặc dễ chịu cho chính bản thân người đó, hoặc cho người khác” (M
9.1).
