Sunday, November 2, 2025

Hume – Một Điều Tra Về Những Nguyên Lý của Đạo Đức (09)

Một Điều Tra Về Những Nguyên Lý của Đạo Đức

(An Enquiry Concerning the Principles of Morals)

 David Hume

 ( ← ... tiếp theo )



 


 

MỤC VII.

Về Những Phẩm Tính Trực Tiếp Làm Chúng Ta Dễ Chịu

 

M 7.1, SBN 250

Ai là người đã từng trải qua một buổi tối với những người trầm ngâm u sầu, và đã nhận thấy trò chuyện bỗng trở nên sôi nổi như thế nào, và sự hoạt bát lan tỏa trên gương mặt, lời nói và hành vi của mọi người ra sao, khi có sự xuất hiện của một người bạn đồng hành ý nhị hóm hỉnh, hoạt bát; người như vậy sẽ dễ dàng công nhận rằng SỰ VUI VẺ mang trong mình công lao to lớn, và tự nhiên hòa giải được thiện chí của loài người. Thực vậy, không có phẩm tính nào dễ dàng truyền đạt đến mọi người xung quanh hơn thế; vì không có phẩm tính nào khác có một khuynh hướng tự thể hiện nhiều hơn, trong những trò chuyện vui vẻ và những giải trí thú vị. Ngọn lửa lan tỏa khắp người vòng quanh; và những người ủ rũ và buồn bã nhất thường bị cuốn vào nó. Tôi thấy khó chấp nhận được rằng những người u sầu ghét sự vui vẻ, mặc dù Horace đã nói vậy; vì tôi luôn nhận thấy rằng, khi sự vui vẻ ở mức độ vừa phải và đúng mực, những người trầm ngâm u sầu càng vui vẻ hơn, vì nó xua tan đi sự u ám vốn họ thường bị đè nén, và mang lại cho họ một vui thích khác thường.