The Republic
(Πλάτων
- Πολιτεία)
Quyển 8
[543a -
569c]
Tóm tắt
Bây giờ Socrates đã mô tả xong xuôi
thành phố công chính, ông quay lại công việc gián đoạn của mô tả bốn loại hiến
pháp của thành phố và con người không công chính. Ngoài chế độ quí tộc chúng ta
đã bàn luận trong sáu quyển trước, và nhà vua-triết gia là hiện thân và cai trị
thu nhỏ của chính thể này; Socrates xác định bốn cặp thành phố-con người khác:
có một chế độ tôn sùng danh dự và thượng võ, và do người thèm muốn vinh dự điều
khiển, người giống như và cai trị chính quyền loại như thế; có chế độ tập đoàn
lãnh đạo, vốn giống như và cai trị bởi người bị những thèm muốn thiết yếu của
mình điều khiển, có chế độ dân chủ, giống như và cai trị bởi người bị những thèm
muốn không thiết yếu điều khiển; và có chế độ chuyên chế độc tài, giống như và
cai trị bởi người bị những thèm muốn không chính đáng, không hợp pháp của mình điều
khiển. Mỗi một của những hiến pháp này thì tệ hại hơn mỗi một kia; trong đó một
chế độ độc tài là hình thức chính quyền tệ hại, không may nhất, và con người độc
tài là con người tệ hại nhất của con người. Thật bất hạnh, vì thành phố của
chúng ta là của con người, và tất cả mọi sự vật việc của con người đều không
tránh khỏi thoái hóa, bốn hiến pháp bất công này được trình bày không chỉ như những
có thể trong lý thuyết: nhưng chúng được trình bày như những giai đoạn thoái
hóa không thể tránh khỏi vốn thành phố công chính sẽ trải qua với thời gian.