Wednesday, September 21, 2011

Emily Dickinson - Tôi là Không-Ai – bạn là ai?

Tôi là Không-Ai – bạn là ai?

I'm Nobody! Who are you?
Emily Elizabeth Dickinson
(1830 - 1886)





Tôi là Không-Ai – bạn là ai?
Có phải – Không-Ai – cả bạn nữa?
Vậy có hai kẻ là chúng ta!
Đừng nói, họ sẽ quảng cáo – bạn biết đấy!

Khiếp hãi thật – khi là – Một-Ai đó
Tênh hênh trần trụi làm sao – như con ếch
Ồm ộp xưng tên  - suốt tháng hè dài -
Vang dội một cõi bùn lầy ngưỡng phục!


Emily Elizabeth Dickinson
Lê Dọn Bàn tạm dịch

(I'm Nobody! Who are you?
Are you -- Nobody -- Too?
Then there's a pair of us!
Don't tell! they'd advertise -- you know!

How dreary -- to be -- Somebody!
How public -- like a Frog --
To tell one's name -- the livelong June --
To an admiring Bog!)




1.
Dickinson là sự thể hiện của một lựa chọn trong cô đơn, xuốt đời bà gần như không rời nơi sinh quán là Amherst, Massachusetts, và mặc dù viết khoảng 1800 bài thơ, bà chỉ phổ biến không hơn 10 bài. Lúc lâm chung, Emily bảo em gái Lavinia hãy đốt tất cả các thư từ, nhưng không rõ điều này có bao gồm các bài thơ của bà hay không. Nhờ đó, một người bạn thân cố giữ và chúng sống xót đến tay chúng ta.

Bài thơ nổi tiếng này, khéo léo biện hộ thứ thuần khiết an tĩnh tinh thần bà chuộng và chọn sống, là một Không-Ai là một điều vui sướng hiếm quí, hơn là một Một-Ai, vì những kẻ này luôn lo lắng giữ tên tuổi mình được nhắc nhở, bận rộn như những con ếch trong đầm lầy mùa hè – liên tục kêu vang ồm ộp, nhắc nhở đồng bọn và láng giềng tên Ếch của mình!


2.
Những con ếch, nhái, cóc như những khuôn mặt công cộng “nổi danh”.
Chúng như những Một-Ai đó liên tục huênh hoang “xưng danh mình” – chốn đầm lầy Tháng Sáu mùa hè, bụng đầy sâu bọ, muỗi mòng – nên phồng lớn – mồm như loa vang ; nhắc những con đồng loại khác và các loài côn trùng sâu bọ, vẫn có Ta đây, Một-Ai đây.
Ồm ộp,  ồm ộp, …  đừng quên tên  Ta là … Ếch!



Giữa đám bút mực - một vũng lầy,
Những kẻ háo danh và ầm ỹ,
Ồm ộp,  ồm ộp, … 
Bạn có nghe không?


Lê Dọn Bàn tạm dịch - bản nháp thứ nhất
(Sep/2011)